Stanje u Bosanskoj krajini kao i u drugim dijelovima Bosne i Hercegovine bilo je izuzetno teško na početku devedesetih godina prošlog stoljeća. Kada se govori o herojskom Bužimu važno je kazati da je taj dio prije samog početka agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu administrativno pripadao Bosanskoj Krupi.
Prema popisu stanovništva iz 1991.godine sa svim okruženjima tadašnja mjesna zajednica Bužim brojala je oko sedamnaest hiljada stanovnika. Međutim, stanovnici Bužima prozreli su namjeru velikosrpske politike još za vrijeme agresije na Republiku Hrvatsku koja se provodila upravo 1991. godine. Tada se već Bužimljani počinju grupisati u patriotsku ligu. Bužimljani su svoju odvažnost pokazali još u septembarskim danima 1991. kada su u Bosanskoj Otoci učestvovali u hapšenju Milana Martića.
Od tog trenutka počinje sve veće nezadovoljstvo kod domicilnog srpskog stanovništva koje je otvoreno prijetilo stanovnicima ovog malog bosanskog grada da u slučaju rata neće biti spasa za njih. Primjerice, kod spomenika kralju Petru u rejonu Ćorkovače, formirana je tadašnja četnička organizacija koja je bila sastavljena od Martićevih i Karadžićevih ekstremista. Međutim, Bužimljani nisu sjedili skrštenih ruku. Tako je 7. aprila ratne 1992. U Bućevcima po prvi put postrojena četa čiju je smotrio izvršio heroj Bosne i Hercegovine, brigadni general Izet Nanić.
No, situacija je eskalirala 21. aprila 1992. agresorskom okupacijom Bosanske Krupe kada učešće u odbrani tog grada zauzima protivdiverzantski vod (PDV) koji će po koncu prerasti u PDV „Hamza“ Bužim. Nekoliko dana kasnije u Bužimu je formirana Vojna policija s intencijom da ojača postojeće vojne formacije na području Cazinske krajine u jeku agresorskih napada na herojski dio domovine Bosne i Hercegovine. Na dužnost komandanta Štaba teritorijalne odbrane 21. maja 1992. imenovan je Edhem Dizdarević, a na mjesto načelnika Štaba, kasnije brigadni general Izet Nanić. Uslijedili su teški dani za Bužimljane, ali oni su bili jasni u svojim namjerama, a to je bila nezavisna država Republika Bosna i Hercegovina. Svim opravdanim zaslugama, odnosno odbrani domovine u početku agresije izdaje se naredba da se formira brigada u ovom herojskom mjestašcu.
Dakle, 15. augusta 1992. godine u Bužimu je formirana 105. BUŽIMSKA UDARNA KRAJIŠKA MUSLIMANSKA BRIGADA., koja je 1. aprila 1993. promijenila naziv u 505. brdsku brigadu da bi 14. decembra dobila počasni naziv „viteška“. Za komandanta brigade postavljen je Izet Nanić koji na dužnosti komandanta ostaje do svoje pogibije. Svečanoj smotri formiranja legendarne, jedne od najvećih brigada u cjelokupnoj Armiji Republike Bosne i Hercegovine prisustvao je ogroman domaćih sugrađana koji su došli da vide svoje heroje. Hrabri Bužimljani na čelu s generalom Nanićem dokazali su lojalnost legalnom državnom rukovodstvu u borbama protiv srpskog agresora, ali i domaćih izdajnika predvođenih Fikretom Abdićem. Našoj domovini Bosni i Hercegovini već u drugoj polovini 1992. godine Bužimljani će pokloniti nekoliko desetina kvadratnih kilometara oslobođene teritorije koji će biti od krucijalnog značaja za vrijeme operacije „Munja“ u zimskim januarskim danima 1993. godine.
Uspješno odrađenim operacijama „Oganj“ 1992. i „Munja“ 1993. u značajnoj mjeri osnažen je borbeni moral kod bužimskih boraca, ali i stjecanje novih ratnih iskustava na teritoriju Bihaćkog okruga. U drugoj ratnoj godini mnogi Bužimljani živote za domovinu položili su i na ratištima protiv domaćih izdajnika. Kasnije, u poznatoj operaciji „Breza“ 1994. godine hrabri Bužimljani su izvojevali veličanstvenu pobjedu da bi u posljednjoj godini odbrambeno – oslobodilačkog rata učestvovali u svim oslobodilačkim operacijama širom Bosanske krajine. Nakon pogibije brigadnog generala Izeta Nanića i deblokade Bihaćkog okruga visoka državna delegacija na čelu s predsjednikom Alijom Izetbegovićem posjećuje novoformiranu Općinu Bužim. Građani i pripadnici 105. – 505. Viteške brdske brigade dočekali su tada sigurno najdražeg, musafira svog predsjednika. Nažalost mnogi Bužimljani nisu dočekali svog milog predsjednika i kraj brutalne agresije na domovinu jer je preko 500 časnih Bužimljana položilo život za Bosnu i Hercegovinu među kojima i prvi čovjek 505. Viteške brdske brigade, brigadni general Izet Nanić.
U konačnici važno je kazati da je legendarna 505. dala ogroman doprinos o očuvanju i odbrani domovine Bosne i Hercegovine, ali i legendarni Izet Nanić koji je bio sinonim, odnosno znak prepoznavanja našeg otpora, odlučnosti u borbi za biološki opstanak bošnjačkog naroda na ovim prostorima.
